VERDA GEMO 2023 somero n-ro 5 石川尚志 若い頃北欧系の会社に勤めていて、そこには何人かのスウェーデン人がいた。普段は仕事上の接触ばかりだが、時には社内のパーティーなどで仕事を離れた話をすることがあった。あるとき日本に長く住んでいる技術系のG氏が、そういう席で私に問いかけてきた。 日本語の「さようなら」という挨拶は実際どういう意味か知っているかというのだ。私は「左様ならば、これにてお別れします」とか「左様しからば、これにて御免」の後半が省略されたものだ、と答えた。会話は英語だったから“If so, I will leave.”の略と答えたのだ。G氏はにやりと笑って「よく知っているな。自分が聞いた日本人の多くは答えられなかったぞ」と言った。 最近そのことを思い出して、改めていろいろな言語の挨拶について考えてみた。挨拶というものはどの言語でも短く、大体は何かが省略されている。省略できるのは、互いになにが省略されているかわかっているからだ。その省略の仕方が言語によってどう違うか、どんな特徴があるか、考えた。 まず身近な英語だ。Goodbye (Goodby)は、God be with you(ye).の短縮形だが、その後ろのtill we meet againが略されているという。讃美歌に“God be with you till we meet again.”とあり和訳では「また会う日まで、かみのまもり汝が身を離れざれ」となっている。さらに言えば、冒頭のI wishも省略されているので、真ん中だけが表現されている形である。 では、我らのエスペラントはどうか。別れの挨拶の定番は、“Ĝis revido!”である。まさにtill we meet againである。また会う日までどうしろというのか。キリスト者ならDio estu kun vi かもしれないし、無神論者ならFartu bone!でもいいだろう。仏語のAu revoir!も独語のAuf Wiedersehen!も同じだろう。 「今日は」、「今晩は」は「良い天気ですね…」などが略されていると考えられ「おはよう」は「朝早くから精が出ますね」とか「お互いに早いですね」などが背景にある。一方で、エス語は“Bonan tagon”、“Bonan nokton”のように目的格なので”Havu bonan tagon.”とか”Mi esperas al vi bonan nokton”のように他動詞が隠れている。英語のGood morninigは格が判らないが独語ではGuten morgenのように目的格なので同じと考えてよいだろう。 以上を一般化して考察すると、日本語でも外国語でもます、相手方に対して「事態、状況の確認、共有」の呼びかけがあり、それを踏まえて話者の「意志、希望」を述べるのだが、どちらかが略される。「左様なら」「こんにちは」「おはよう」は典型的に状況の確認であって、その後の「帰る」、「元気でいて」などは省略されるというより、もはや意識されないのだ。ところが英語では、状況は後景に退き、話者の相手に対する意思、希望がGod […]
Kategorio: 会報
Kiu estas dio de malvenko? (2/2)
VERDA GEMO 2023 somero n-ro 5 Tutamo Antaŭa rakonto (1/2) 【要約(Resumo en la japana)】私は家族からの疫病神のレッテルを消すことができるのか? En la 13a de julio, mi iris spekti basbalan matĉon inter Carp kaj Giants en Tokyo Dome kun mia edzino kaj mia filino. En la lasta surloka spektado kun kvar miaj familianoj en la ora semajno, nia favorata teamo Carp malvenkis. […]
Kiu estas dio de malvenko? (1/2)
VERDA GEMO 2023 somero n-ro 5 Tutamo 【要約(Resumo en la japana)】ここ数年家族で野球観戦にいくといつも負け試合。一体誰が疫病神なのか? En Japanio, oni nomas sinsekvajn feriojn de la fino de aprilo ĝis la komenco de majo ora semajno. Mi iris al Tokyo Dome por spekti basbalan matĉon en la unua tago de ora semajno kun mia familio. Tokyo Dome estas grandega basbalejo kun tegmento […]
VERDA GEMO 2023 somero n-ro 5 JABUKI Cutomu 【要約(Resumo en la japana)】7月1-2日に八ヶ岳エスペラント館へ合宿に行ってきました。現地とオンラインとで10名が参加して夏季総会・プレゼン・学習会などを行いました。二日に亘って楽しい時間を過ごしました。 Antaŭ eksplodo de novtipa kronviruso, en nia rondo ofte aperis la deziro, ke ni kunloĝu en Esperanto-Domo de Yatugatake. La domo situas en la urbo Hokuto, Yamanasi, kien ni povas atingi aŭte en ĉirkaŭ 3 horoj de Saitama. En tiu tempo, escepte de […]
Senmaro sed malgranda maro
VERDA GEMO 2023 somero n-ro 5 Jokano 要約(Resumo en la japana):八ヶ岳エスペラント館へ小海線で行きました。 La 1-an kaj 2-an de julio ni, anoj de la Saitama Esperanto-Rondo, feriis en Esperanto-Domo de Jacugatake. Ĉiuj krom mi veturis al la domo aŭte, sed mi trajne. Ĉar mi dum retpromeno ekhavis intereson pri la linio Koumi (小海線), kiu enveturas en la proksiman […]
2023 somero n-ro 5
VERDA GEMO
Sanktaj kunikloj en nia urbo Urawa
VERDA GEMO 2023 printempo n-ro 4 Tutamo 要約(Resumo en la japana):さいたま市浦和区にはめずらしい神社があります。ヒントは今年の干支のうさぎ(卯)です。さいたまに来ることがあれば参拝に立ち寄ってみてはいかがでしょう。 Kiel s-ino ISIKAWA diris en antaŭa numero, en orientaj aziaj landoj ĉi-jaro estas la jaro de kuniklo. En antikva ĉina tempo, la ciklo de dekdu jaroj estis elpensita kaj dekdu animaloj simbolis tion. Kuniklo estas unu el ili, la kvara animalo. Koncerne al tiu […]
VERDA GEMO 2023 printempo n-ro 4 Tutamo 要約(Resumo en la japana):楽しみにしていた映画がいよいよ封切り。さてと家族の中の誰が一緒に観に行ってくれるかな、という話。 En la 17a de marto, la kino, kiun mi atendis kun antaŭĝojo ekde ties antaŭanonco, komenciĝis finfine. La titolo estas “Shin Kamen Rider(シン・仮面ライダー)”. Ĝi estas reĝisorita de ANNO Hideaki(庵野秀明). Kamen Rider estas unu el popularaj heroo-serioj de specialaj efektoj en Japanio, same kiel Super […]
VERDA GEMO 2023 printempo n-ro 4 Tutamo 要約(Resumo en la japana):小学生のころに家族と食卓で見たNHKのテレビアニメ『未来少年コナン』。このアニメ、実はずっと気になっていることがあって…。 Ĉu vi scias la animacion? Ĉu vi spektis ĝin? Ĝi estas la japana animacio “Futura knabo Konan (Mirai shonen Konan)”*1, serio el 26 rakontoj, kiu estis elsendita televide en la jaro 1978 unuafoje, kaj kiu estis farita de majstro MIYAZAKI Hayao. Poste ĝi estis […]
Sakuro en Kumagaja
VERDA GEMO 2023 printempo n-ro 4 Go 要約(Resumo en la japana):埼玉県熊谷市にある熊谷桜堤を紹介します。 Kumagaja sakura cucumi (熊谷桜堤)estas en la urbo Kumagaja, kiu troviĝas en norda parto de la gubernio Saitama. Estas ĉirkaŭ 500 arboj de sakuro laŭ la rivero Arakaŭa. Tie estas ne nur arboj de sakuro, sed ankaŭ floroj de sinapo. De la fino de marto […]